افعال مجهول در زبان آلمانی زمانی استفاده می‌شوند که فاعل جمله نامشخص یا غیرمهم باشد و تأکید روی خود عمل باشد. دو نوع مجهول در آلمانی وجود دارد:
- مجهول فرآیندی (Vorgangspassiv): برای توصیف یک فرآیند یا عمل استفاده می‌شود و از فعل کمکی “werden” همراه با شکل سوم فعل (Partizip II) ساخته می‌شود. مثال‌ها:
- حال ساده: Das Buch wird gelesen. (کتاب خوانده می‌شود.)
- گذشته ساده: Das Buch wurde gelesen. (کتاب خوانده شد.)
- گذشته کامل: Das Buch ist gelesen worden. (کتاب خوانده شده است.)
- مجهول حالت وصفی (Zustandspassiv): برای توصیف یک وضعیت یا نتیجه استفاده می‌شود و از فعل کمکی “sein” همراه با شکل سوم فعل ساخته می‌شود. مثال‌ها:
- حال ساده: Die Tür ist geschlossen. (در بسته است.)
- گذشته ساده: Die Tür war geschlossen. (در بسته بود.)
برای ساخت جملات مجهول، اگر بخواهیم فاعل واقعی را نیز ذکر کنیم، از “von + Dativ” یا “durch + Akkusativ” استفاده می‌شود:
- Das Haus wird von Firma Weber gebaut. (خانه توسط شرکت وبر ساخته می‌شود.)
- Der Brief ist von ihm geschrieben worden. (نامه توسط او نوشته شده است.)
چگونه افعال مجهول در زبان آلمانی ساخته می‌شوند؟
افعال مجهول در زبان آلمانی به شیوه‌ای مشابه بسیاری از زبان‌های دیگر ساخته می‌شوند و اصول مشخصی دارند که به کمک آن‌ها می‌توان جملات معلوم را به مجهول تبدیل کرد. در اینجا به توضیح کامل این مبحث پرداخته می‌شود.
ساختار افعال مجهول در زبان آلمانی
افعال مجهول در زبان آلمانی به دو صورت ساخته می‌شوند:
- مجهول با فعل کمکی „werden“ (Passiv mit „werden“)
- مجهول با فعل کمکی „sein“ (Passiv mit „sein“)
در حالت کلی، مجهول با „werden“ بیشتر برای جملات فعال که حاوی فعل متعدی هستند، به کار می‌رود، در حالی که مجهول با „sein“ زمانی استفاده می‌شود که عملی انجام شده و نتیجه آن ثابت شده است.
مجهول با „werden“
در این حالت، جمله معلوم به مجهول تبدیل می‌شود و فعل اصلی جمله به شکل سوم‌شخص گذشته‌ی کامل (Partizip II) در کنار فعل کمکی „werden“ ظاهر می‌شود.
به عنوان مثال:
- جمله معلوم: Der Lehrer erklärt die Grammatik. (معلم گرامر را توضیح می‌دهد.)
- جمله مجهول: Die Grammatik wird vom Lehrer erklärt. (گرامر توسط معلم توضیح داده می‌شود.)
در این حالت، فاعل جمله معلوم (Der Lehrer) به مفعول عامل تبدیل می‌شود که معمولاً با „von“ یا „durch“ معرفی می‌گردد.
مجهول با „sein“
این ساختار برای بیان حالتی که کاری انجام شده و نتیجه‌ی آن مشاهده می‌شود، به کار می‌رود. این شکل بیشتر در زمان حال کامل و گذشته کامل استفاده می‌شود.
نمونه:
- جمله معلوم: Der Mechaniker hat das Auto repariert. (مکانیک ماشین را تعمیر کرده است.)
- جمله مجهول: Das Auto ist repariert. (ماشین تعمیر شده است.)
در اینجا، جمله مجهول بدون اشاره به عامل (فاعل) بیان می‌شود، چرا که تمرکز بر نتیجه کار است.
تفاوت مجهول با „werden“ و „sein“
| ویژگی | مجهول با „werden“ | مجهول با „sein“ |
|---|---|---|
| نوع فعل | معمولاً با افعال متعدی | بیشتر با افعال لازم یا نشان‌دهنده‌ی وضعیت |
| کاربرد | فرآیند انجام کار | نتیجه‌ی کار و وضعیت نهایی |
| زمان‌های رایج | حال، گذشته، آینده | حال کامل، گذشته کامل |
استفاده از مجهول در زمان‌های مختلف
ساختار مجهول می‌تواند در تمام زمان‌های دستوری زبان آلمانی به کار رود. در اینجا چند مثال آورده شده است:
| زمان | جمله معلوم | جمله مجهول |
|---|---|---|
| حال ساده | Der Koch bereitet das Essen zu. | Das Essen wird vom Koch zubereitet. |
| گذشته ساده | Der Koch bereitete das Essen zu. | Das Essen wurde vom Koch zubereitet. |
| حال کامل | Der Koch hat das Essen zubereitet. | Das Essen ist zubereitet. |
| آینده | Der Koch wird das Essen zubereiten. | Das Essen wird zubereitet werden. |
نکاتی درباره مجهول در زبان آلمانی
- برخی افعال لازم، قابلیت تبدیل به مجهول را ندارند، زیرا نمی‌توانند مفعول مستقیم بگیرند.
- در مواردی که فاعل مشخص نیست، می‌توان از „man“ در جمله معلوم استفاده کرد که در جمله مجهول حذف می‌شود.
ساختار گرامری افعال مجهول‌پذیر در جملات آلمانی
در زبان آلمانی، جملات مجهول (Passiv) با تغییر ساختار جمله به نحوی که فاعل مشخصی نداشته باشد، ساخته می‌شوند. این نوع جملات معمولاً در مواقعی به کار می‌روند که تمرکز روی عمل انجام‌شده باشد نه روی کسی که آن را انجام داده است.
ساختار افعال مجهول‌پذیر در زبان آلمانی
افعال در زبان آلمانی می‌توانند به صورت مجهول در دو حالت به کار روند:
- مجهول با فعل کمکی “werden” (Passiv mit „werden“)
- مجهول با فعل کمکی “sein” (Passiv mit „sein“)
مجهول با “werden” (Passiv mit „werden“)
در این حالت، زمان‌های مختلف فعل با ترکیب فعل کمکی werden و شکل پارتیسپ دوم (Partizip II) ساخته می‌شوند.
| زمان فعل | ساختار جمله مجهول | مثال |
|---|---|---|
| حال ساده (Präsens) | werden + Partizip II | Das Buch wird gelesen. (کتاب خوانده می‌شود.) |
| گذشته ساده (Präteritum) | wurde + Partizip II | Das Buch wurde gelesen. (کتاب خوانده شد.) |
| حال کامل (Perfekt) | ist + Partizip II + worden | Das Buch ist gelesen worden. (کتاب خوانده شده است.) |
| گذشته کامل (Plusquamperfekt) | war + Partizip II + worden | Das Buch war gelesen worden. (کتاب خوانده شده بود.) |
| آینده (Futur I) | wird + Partizip II + werden | Das Buch wird gelesen werden. (کتاب خوانده خواهد شد.) |
مجهول با “sein” (Passiv mit „sein“)
این حالت زمانی به کار می‌رود که روی وضعیت نهایی یک عمل تمرکز داشته باشیم نه روی فرآیند آن.
| زمان فعل | ساختار جمله مجهول | مثال |
|---|---|---|
| حال ساده (Präsens) | sein + Partizip II | Die Tür ist geschlossen. (در بسته است.) |
| گذشته ساده (Präteritum) | war + Partizip II | Die Tür war geschlossen. (در بسته بود.) |
ویژگی‌های جملات مجهول در آلمانی
- فاعل حذف‌شده یا نامعلوم است: معمولاً جملات مجهول بدون فاعل مشخص بیان می‌شوند، مگر اینکه بخواهیم آن را با “von” یا “durch” مشخص کنیم.
- مثال: Das Buch wird von dem Lehrer gelesen. (کتاب توسط معلم خوانده می‌شود.)
- تمرکز بر نتیجه یا فرآیند عمل: جملات مجهول بیشتر در متون علمی، رسمی و خبری استفاده می‌شوند.
جملات مجهول و مجهول‌پذیری افعال
همه افعال در زبان آلمانی مجهول‌پذیر نیستند. معمولاً افعال لازم (Intransitive Verben) مانند gehen (رفتن)، existieren (وجود داشتن)، sterben (مردن) نمی‌توانند به صورت مجهول استفاده شوند. فقط افعال متعدی (Transitive Verben) که مفعول مستقیم دارند، می‌توانند در ساختار مجهول قرار گیرند.
مثال افعال مجهول‌پذیر و غیرمجهول‌پذیر
| فعل | مجهول‌پذیری | مثال مجهول |
|---|---|---|
| schreiben (نوشتن) | ✅ بله | Der Brief wird geschrieben. (نامه نوشته می‌شود.) |
| sterben (مردن) | ❌ خیر | – (امکان ندارد) |
افعال مجهول در زمان‌های مختلف: حال، گذشته و آینده
افعال مجهول در زبان فارسی نقش مهمی در بیان جملات ایفا می‌کنند، به ویژه زمانی که فاعل مشخص نیست یا تأکید روی فعل و نتیجه‌ی آن است. افعال مجهول در زمان‌های مختلف تغییراتی دارند که در ادامه بررسی می‌کنیم.
افعال مجهول در زمان حال
در زمان حال، فعل مجهول معمولاً با استفاده از فعل کمکی «می‌شود» یا «گردد» ساخته می‌شود. مثال‌ها:
| زمان حال ساده | مثال |
|---|---|
| فعل معلوم | او نامه را می‌نویسد. |
| فعل مجهول | نامه نوشته می‌شود. |
در زمان حال استمراری نیز از ترکیب «در حال … شدن» استفاده می‌شود:
| زمان حال استمراری | مثال |
|---|---|
| فعل معلوم | کارگران ساختمان را می‌سازند. |
| فعل مجهول | ساختمان در حال ساخته شدن است. |
افعال مجهول در زمان گذشته
در زمان گذشته، فعل مجهول معمولاً با «شد» یا «گردید» ساخته می‌شود. مثال‌ها:
| زمان گذشته ساده | مثال |
|---|---|
| فعل معلوم | او پیام را ارسال کرد. |
| فعل مجهول | پیام ارسال شد. |
در گذشته استمراری نیز از ترکیب «در حال … شدن بود» استفاده می‌شود:
| زمان گذشته استمراری | مثال |
|---|---|
| فعل معلوم | دانش‌آموزان کتاب را مطالعه می‌کردند. |
| فعل مجهول | کتاب در حال مطالعه شدن بود. |
افعال مجهول در زمان آینده
برای ساختن فعل مجهول در زمان آینده معمولاً از «خواهد شد» یا «خواهد گردید» استفاده می‌شود:
| زمان آینده ساده | مثال |
|---|---|
| فعل معلوم | او پروژه را تکمیل خواهد کرد. |
| فعل مجهول | پروژه تکمیل خواهد شد. |
در آینده استمراری نیز از ترکیب «در حال … شدن خواهد بود» بهره می‌گیریم:
| زمان آینده استمراری | مثال |
|---|---|
| فعل معلوم | مهندسان پل را طراحی خواهند کرد. |
| فعل مجهول | پل در حال طراحی شدن خواهد بود. |
نقش فعل کمکی در ساختار مجهول زبان آلمانی
در زبان آلمانی، ساختار مجهول (Passiv) معمولاً با استفاده از فعل کمکی “werden” شکل می‌گیرد. این فعل کمکی همراه با شکل سوم فعل اصلی (Partizip II) به کار می‌رود تا نشان دهد که عمل انجام شده بدون اشاره به فاعل صورت گرفته است.
انواع مجهول در زبان آلمانی:
- مجهول فرآیندی (Vorgangspassiv): برای تأکید بر روی خود عمل استفاده می‌شود.
- مثال: Das Buch wird gelesen. (کتاب خوانده می‌شود.)
- ساختار: فاعل + شکل صرف‌شده از “werden” + شکل سوم فعل اصلی
- مجهول حالتی (Zustandspassiv): برای توصیف وضعیت پس از انجام عمل به کار می‌رود.
- مثال: Das Buch ist gelesen. (کتاب خوانده شده است.)
- ساختار: فاعل + شکل صرف‌شده از “sein” + شکل سوم فعل اصلی
نقش فعل کمکی “werden” در مجهول فرآیندی:
- در زمان‌های مختلف، فعل “werden” تغییر می‌کند:
- حال ساده: Das Buch wird gelesen.
- گذشته ساده: Das Buch wurde gelesen.
- گذشته کامل: Das Buch ist gelesen worden.
- آینده: Das Buch wird gelesen werden.
تفاوت بین جملات معلوم و مجهول در زبان آلمانی
در زبان آلمانی، جملات معلوم (Aktivsatz) و مجهول (Passivsatz) تفاوت‌های ساختاری و معنایی دارند:
- جمله معلوم (Aktivsatz): در این نوع جمله، فاعل مشخص است و عمل را انجام می‌دهد. به عنوان مثال:
- Ich schreibe den Brief. (من نامه را می‌نویسم.)
- جمله مجهول (Passivsatz): در این نوع جمله، فاعل یا نامشخص است یا اهمیت ندارد، و تأکید بر روی خود عمل است. به عنوان مثال:
- Der Brief wird geschrieben. (نامه نوشته می‌شود.)
- Der Brief wird von mir geschrieben. (نامه توسط من نوشته می‌شود.)
برای ساخت جملات مجهول در آلمانی، معمولاً از فعل کمکی werden همراه با شکل سوم فعل اصلی (Partizip Perfekt) استفاده می‌شود. همچنین، اگر بخواهیم فاعل را مشخص کنیم، از von یا durch استفاده می‌کنیم.
افعال مجهول‌پذیر در آلمانی
افعال مجهول‌پذیر در زبان آلمانی یکی از جنبه‌های پیچیده ولی ضروری در یادگیری این زبان محسوب می‌شوند. در این مقاله، به بررسی موارد استثنا و نکات خاص مربوط به این افعال پرداخته و توضیح جامعی ارائه می‌کنیم.
تعریف کلی افعال مجهول‌پذیر
در زبان آلمانی، مجهول یا Passiv اغلب زمانی به کار می‌رود که کنش مهم‌تر از فاعل باشد یا فاعل مشخص نباشد. معمولاً با استفاده از فعل کمکی werden و شکل سوم فعل اصلی ساخته می‌شود. مثال:
- Das Buch wird gelesen. (این کتاب خوانده می‌شود.)
اما همه افعال قابلیت مجهول شدن ندارند. برخی به دلایل ساختاری و معنایی قابل تبدیل به مجهول نیستند.
افعال غیرقابل تبدیل به مجهول (Unpassivierbare Verben)
برخی افعال به دلیل ماهیتشان در قالب مجهول قرار نمی‌گیرند. این افعال شامل:
- افعال انعکاسی (Reflexive Verben) به عنوان مثال:
- Ich wasche mich. (من خودم را می‌شویم.) این جمله را نمی‌توان به حالت مجهول تبدیل کرد.
- افعال غیر گذرا (Intransitive Verben) افعالی که مفعول مستقیم ندارند، معمولاً قابل تبدیل به مجهول نیستند.
- Er schläft. (او خوابیده است.) → تبدیل به مجهول امکان‌پذیر نیست.
- افعال حالتی یا احساسی (Stative Verben) افعالی که بیانگر حالت یا احساس هستند، غالباً مجهول‌پذیر نیستند.
- Er hat Angst. (او ترس دارد.) → مجهول ممکن نیست.
موارد استثنا در تبدیل افعال به مجهول
در برخی موارد خاص، افعال غیرقابل تبدیل ممکن است به شکل‌های جایگزین در مجهول ظاهر شوند:
| نوع فعل | مثال در حالت معلوم | جایگزین مجهول‌گونه |
|---|---|---|
| افعال انعکاسی | Er zieht sich an. (او لباس می‌پوشد.) | Er wird angezogen. (او پوشانده می‌شود.) |
| افعال حالتی | Das Haus gehört ihm. (خانه مال اوست.) | Das Haus ist sein Eigentum. (خانه ملک اوست.) |
| افعال غیرگذرا | Er schläft. (او خوابیده است.) | Es wird geschlafen. (در این مکان خوابیده می‌شود.) |
نکات خاص در مجهول آلمانی
- مجهول معنایی (Passiversatz): گاهی از ساختارهای دیگری مانند “man” یا “sich lassen” برای بیان مفهومی مشابه مجهول استفاده می‌شود.
- Man kann das Buch lesen. (این کتاب قابل خواندن است.)
- Das Buch lässt sich lesen. (این کتاب خوانده می‌شود.)
- مجهول در زمان‌های مختلف:
- حال ساده: Das Auto wird repariert. (ماشین تعمیر می‌شود.)
- گذشته ساده: Das Auto wurde repariert. (ماشین تعمیر شده بود.)
- گذشته کامل: Das Auto ist repariert worden. (ماشین تعمیر شده است.)
- آینده: Das Auto wird repariert werden. (ماشین تعمیر خواهد شد.)
کاربرد افعال مجهول در زبان رسمی و روزمره آلمانی
در متون رسمی مانند اخبار، قوانین، و مقالات علمی، از ساختار مجهول برای تأکید بر رویداد یا عمل استفاده می‌شود، بدون اینکه فاعل مشخصی وجود داشته باشد.
مثال:
- Es wird angenommen, dass… (فرض می‌شود که…)
- Die Vorschrift wurde geändert. (قانون اصلاح شد.)
این ساختار اغلب برای ایجاد حالت بی‌طرفی یا رسمی‌بودن در متن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربرد در زبان روزمره
در مکالمات روزمره، ساختارهای مجهول کمتر از زبان رسمی به کار می‌روند، اما همچنان برای بیان جملاتی که فاعل اهمیت چندانی ندارد یا ناشناخته است، استفاده می‌شوند.
مثال:
- Hier wird nicht geraucht. (اینجا سیگار کشیده نمی‌شود.)
- Das Fenster wird geöffnet. (پنجره باز می‌شود.)
روش‌های تشکیل افعال مجهول
در زبان آلمانی، دو نوع مجهول وجود دارد: مجهول حال و مجهول گذشته. برای ساخت این فعل‌ها معمولاً از شکل‌های مختلف فعل werden همراه با حالت سوم فعل اصلی استفاده می‌شود.
| زمان | ساختار | مثال |
|---|---|---|
| مجهول حال | werden + Partizip II | Das Buch wird gelesen. (کتاب خوانده می‌شود.) |
| مجهول گذشته | wurde + Partizip II | Der Brief wurde geschrieben. (نامه نوشته شد.) |
نکات مهم در استفاده از افعال مجهول
- جملات بدون فاعل مشخص: این ساختار زمانی به کار می‌رود که انجام عمل مهم‌تر از انجام‌دهنده آن باشد.
- بیان دستورات و قوانین: در تابلوها، آگهی‌ها، و اطلاعیه‌ها اغلب از این نوع ساختار استفاده می‌شود.
- عدم تأکید بر فاعل: زمانی که گوینده نمی‌خواهد فاعل جمله مشخص باشد، مانند در اخبار یا گزارش‌ها.
چگونه افعال مجهول را در ترجمه‌های آلمانی به درستی تشخیص دهیم؟
افعال مجهول در زبان آلمانی زمانی به کار می‌روند که فاعل جمله مشخص نباشد یا اهمیت نداشته باشد و تمرکز اصلی روی خود فعل یا عمل باشد. برای تشخیص صحیح این افعال در ترجمه‌های آلمانی، توجه به نکات زیر مهم است:
- ساختار فعل مجهول: معمولاً از ترکیب شکل صرف‌شده فعل werden با اسم مفعول فعل اصلی تشکیل می‌شود. برای مثال:
- Das Buch wird gelesen. (کتاب خوانده می‌شود.)
- جملات مجهول در زمان‌های مختلف: افعال مجهول در زبان آلمانی می‌توانند در زمان‌های مختلف استفاده شوند:
- حال ساده: Das Auto wird repariert. (ماشین تعمیر می‌شود.)
- گذشته: Das Auto wurde repariert. (ماشین تعمیر شد.)
- آینده: Das Auto wird repariert werden. (ماشین تعمیر خواهد شد.)
- جایگزین‌های مجهول: برخی جملات مجهول ممکن است با ساختار man + فعل جایگزین شوند، مثلاً:
- Man liest das Buch. (کتاب را می‌خوانند.)
- که معادل Das Buch wird gelesen. است.
- نقش مفعول در جملات مجهول: در جملات مجهول، مفعول جمله نقش فاعل را می‌گیرد، و در بسیاری از موارد بدون ذکر فاعل اصلی جمله بیان می‌شود.
